TERAPIA MANUALNA, CHIROPRAKTYKA, MANIPULACJE, KRĘGARSTWO to określenia opisujące metodę fizjoterapii, której istotą jest korygowanie nieprawidłowych ustawień, zablokowań na stawach międzykręgowych , czego skutkiem jest zmniejszenie ucisku na struktury nerwowe rdzenia kręgowego i uwalnianie chorego od bólu. Ten rodzaj terapii zajmuje się usuwaniem przyczym bólu a nie jego skutków.
Do niewątpliwych zalet terapii manualnej należy: skrócenie czasu leczenia szybki powrót do pełnej sprawności uniknięcie przewlekłej farmakoterapii oraz jej skutków ubocznych. Terapia manualna jest metodą nieinwazyjną, a wykonywana przez osoby kompetentne w odpowiednich pozycjach jest niebolesna. W trakcie zabiegu istotna jest współpraca pacjenta z terapeutą, ponieważ to od niej zależy samopoczucie po zabiegu. Do 3-4 dni może wystąpić tzw. pierwotne pogorszenie czyli nasilenie dolegliwości. A czym lepsza współpraca z terapeutą podczas zabiegu tym mniej negatywnych odczuć później. W jednej serii terapeutycznej wykonuje się 3 do 5 zabiegów, w odstępach od tygodnia do czterech w zależności od stanu pacjenta. A w zależności od potrzeb pomiędzy zabiegami wykonuje się zabiegi fizykalne mające na celu np. obniżenie napięcia mięśniowego. Po uzyskaniu pierwotnej sprawności zabiegi powtarza się w celu utrwalenia efektu. Częstotliwość spotkań profilaktycznych ustala się indywidualnie, średnio 2-3 razy w roku. Zachowywanie prawidłowych przerw między kręgami zabezpiecza przed chorobą dyskową, zwyrodnieniami oraz uciskami na nerwy i rdzeń kręgowy. Ból jest sygnałem dla nas, że dzieje się coś złego w obrębie kręgosłupa i należy podjąć leczenie. Niestety często sprowadza się ono tylko do farmakoterapii co prowadzi do zniesienia bólu, lecz nie jego przyczyny. Takie zachowanie często powoduje powrót i nasilenie objawów skutkując tzw. „następnym atakiem bólu". Istnienie blokady w segmencie ruchowym powoduje zaciskanie się gorsetu mięśniowego, co powoduje brak dopływu krwi oraz niemożność odpływu metabolitów i może to powodować tworzenie się osteofitów.
Późno podjęta rehabilitacja zdecydowanie zmniejsza efekt terapeutyczny. U osób starszych efekt manipulacji zależy od kilku czynników.Jeżeli ból pojawił się nagle to efekt terapii jest szybki. Wolniejsze efekty uzyskujemy w przypadku schorzeń trwających od dawna, istotne jest wykluczenie procesu nowotworowego lub gruźlicy co jest bezwzględnym przeciwwskazaniem do terapii manualnej.
Wskazania do terapii manualnej to bóle głowy, migreny ból w odcinku szyjnym kręgosłupa zawroty głowy, trudności w połykaniu, szumy w uszach bóle barków drętwienie rąk ból między łopatkami astma, trudności w oddychaniu bóle w klatce piersiowej po wykluczeniu innych przyczyn bóle w odcinku lędźwiowym, promieniowanie bólu do pachwin i bioder, kończyny dolnej rwa kulszowa, drętwienie nóg i palców stóp, zaburzenia perystaltyki jelit. skoliozy, pozorne skrócenia kończyn u dzieci i dorosłych blokady powstałe w wyniku urazów komunikacyjnych i sportowych.
Przeciwwskazania do terapii manualnej czynne procesy nowotworowe i gruźlicze, świeże złamania, ciąża - po szóstym miesiącu.